چه ارتباطی بین خواب و کاهش وزن وجود دارد؟

بنا به دلایل زیادی از جمله تمدید قوای جسمانی، قوی نگه داشتن سیستم ایمنی، و تمرکز و دقت قوای ذهنی به خواب نیاز داریم. خواب در حفظ وزن سالم و باقیماندن در وزن مناسب ضروری است.

در بسیاری از مراجعین خود این مورد را مشاهده کرده ایم. آنها به دلیل افزایش وزن و به منظور تقویت اهدافشان در جهت کاهش وزن و پایبندی به عادتهای صحیح وسالم در درازمدت، یک برنامه رژیم را شروع کردند.

بعد از چند هفته، برگشتند واظهار کردند که همه چیز را درست رعایت کرده‌‌‏اند، اما وزنشان تکان نخورده‌‌‏است. بعد ازآنکه کمی عمیق‌‏تر و دقیق‌‏تر وضعیت آنها را بررسی کردیم، دریافتیم که در حالیکه آنها سلامت بدنشان را با غذاهای عالی، مواد مکمل، و ورزش بهبود می‌‏دادند، اما به خوابی که اجازه می‌‌‏داد تا بدنشان دوباره به وضعیت اول برگشته و موجب ازدیاد وزن گردد بی‌‌‏توجه بودند.

چگونه خواب بر کاهش وزن اثر می گذارد؟

اجازه بدهید به دو راه ویژه تاثیر خواب روی وزنمان نگاهی بیندازیم.

 دفع مواد زائد از بدن

اینکه اکثریت مردم در ابتدای صبح احساس دفع دارند تصادفی نیست. زمانی که ما خواب هستیم کبد در حال خورد کردن سموم، هورمونها، و متابولیتها به صورت مواد قابل دفع می‌‌‏باشد. در همین زمان، روده بزرگ در حال تشکیل مواد زائد نرمی است که تمام این مواد اضافی یک راه خروجی ساده از بدن دارند. وقتی که در هنگام صبح و یا کمی بعد از آن از خواب بیدار می‌‌‏شوید، بدن شما آماده است تا این مواد زاید را دفع کند.

اگر خواب کافی نداشته باشیم، این مراحل دچار اختلال شده و به سرعت منجر به یبوست می‌‌‏شوند. یبوست یکی از راه‌‌‏های اصلی در روند کاهش وزن است. اگر دفع روزانه منظمی نداشته باشید، از بین بردن وزن اضافی برای بدن بسیار مشکل خواهد بود.

هورمون‌‌‏ها

خواب نقش کلیدی برای هورمون‌‌‏های ما بازی می‌‌‏کند. اگر به اندازه کافی نخوابیم، عملکرد هورمونهایی که اشتهای ما را کنترل کرده و باعث می‌‌‏شوند که بعد از غذا خوردن احساس سیری و رضایت کنیم مختل می‌‌‏شود. حتی ممکن است تمایل و ولع بیشتری به غذاهای ناسالم نشان داده و زیادی بخوریم.
اجازه بدهید به چند تا از هورمون‌‌‏هایی که در کاهش وزن نقش کلیدی دارند و بیشتر تحت تاثیر کم‌‌‏خوابی قرار می‌‌‏گیرند، نگاهی بیندازیم.

کورتیزول

مطالعات نشان داده‌‏اند که حتی یک شب محدود کردن خواب شبانه به طور چشمگیری در افزایش سطح هورمون استرس بدن، کورتیزول نقش دارد. کورتیزول اضافی به واسطه افزایش میزان اشتها و میل به مواد قندی و کربوهیدراتها منجر به افزایش وزن خواهد شد. در ادامه، کمبود مزمن و درازمدت خواب، منجر به ذخیره چربی در بدن و افزایش چشمگیر خطر چاقی خواهد شد.

گرلین و لپتین

این دو هورمون مسول احساس سیری و گرسنگی ما هستند. گرلین به عنوان هورمون گرسنگی شناخته شده‌‌‏است. این هورمون سیگنالهایی می‌‌‏فرستد که شما گرسنه هستید و وقت آن است که غذا بخورید. لپتین هورمونی است که به شما اجازه می‌‌‏دهد تا بدانید که به اندازه کافی خورده‌‌‏اید و در واقع ترمزی برای گرسنگی شماست.

محدودیت خواب شبانه منجر به افزایش هورمون گرلین و کاهش هورمون لپتین می‌‌‏شود. این به آن معناست که حتی به دنبال یک شب خواب ناکافی، شما احساس گرسنگی بیشتری کرده و ولع بیشتری برای غذا« به‌‌‏خصوص مواد قندی و کربوهیدراتها » داشته و بیش از اندازه می‌‌‏خورید.

انسولین

خواب ناکافی نه تنها احتمال خوردن مواد قندی و کربوهیدراتها را افزایش می‌‌‏دهد، بلکه موجب اختلال در سوخت و ساز این مواد در بدن می‌‌‏شود.
انسولین هورمونی است که کمک می‌‌‏کند تا قند وارد سلولها شده و به عنوان ماده غذایی برای عضلات تولید انرژی نماید. خواب ناکافی این روند را مختل کرده و می‌‌‏تواند منجر به مقاومت به انسولین گردد. این به آن معناست که انسولین قادر به انجام وظیفه خود نیست. در نتیجه قند اضافی در جریان خون باقی مانده و به جای اینکه صرف تولید انرژی شود به صورت چربی ذخیره می‌‌‏شود.

درست مانند کورتیزول، گرلین و لپتین حتی یک شب خواب ناکافی می‌‌‏تواند منجربه مقاومت به انسولین شود.

کلام آخر

اگرچه کیفیت خواب تنها فاکتور موثر در وزن و تندرستی ما نیست، نقش بسیار مهمی در هردوی این موارد دارد.