ضرب المثل

دیوان بلخ کنایه از هر محضر یا مرجعی است که قضاوتش از روی منطق و عقل و در نتیجه بر اساس حق و عدالت نباشد. جمله ی «مگر اینجا شهر بلخ است؟» درست هم معنی با این عبارت است که می گویند: «مگر اینجا شهر هرت است؟» و چرا راه …

هرگاه بخواهند کسی از مطلب و موضوعی آگاه نشود و او را به تدبیر و بهانه بیرون فرستند و یا به قول علامه دهخدا:"پی کاری فرستادن که بسی دیر کشد."

داستان ضرب المثل ترک عادت موجب مرض است

شنیده اید که می گویند فلانی شاخ و شانه کشید شاید باورتان نشود که معنی این ضرب المثل چیست؟این اصطلاح که در اصل “شاخ شانه کشیدن” است کنایه از تهدید و ارعاب توسط کسی است که برای تامین مقصود خود از هر کاری خودداری نکنداین اصطلاح از میان گدایان ایران وارد زبان مردم و ادبیات فارسی شده است.

این عبارت کنایه از مبارزه آشکار است نه پنهانی. وقتی می گویند فلانی شمشیر را از رو بسته است، یعنی اهل حیله و فریب نیست که شمشیر پنهان داشته باشد و از پشت خنجر بزند بلکه آشکارا مبارزه می کند.

ننه کلاغه صاحب یک جوجه شده بود. روزها گذشت و جوجه کلاغ کمی بزرگتر شد. یک روز که ننه کلاغه برای آوردن غذا بیرون میرفت به جوجه اش گفت: عزیزم تو هنوز پرواز کردن بلد نیستی نکنه وقتی من خونه نیستم از لانه بیرون بپری.

نقل است که شیخ الرئیس ابوعلی سینا وقتی از سفرش به جایی رسید اسب را بر درختی بست و کاه پیش او ریخت و سفره پیش خود نهاد تا چیزی بخورد

می گویند، اگر کسی‌ چهل‌روز پشت‌ سر هم‌ جلو در خانه‌اش‌ را آب‌ و جارو کند، حضرت‌ خضر به‌ دیدنش‌ می‌آید و آرزوهایش‌ را برآورده‌ می‌کند. سی‌ و نه‌ روز بود که‌ مرد بیچاره‌ هر روز صبح‌ خیلی‌ زود از خواب‌ بیدار می‌شد و جلو در خانه‌اش‌ را آب‌ می‌پاشید …

بسیاری از ما قدر داشته های خود را نمی دانیم و هر چیزی را در نظر ما کم ارزش به نظر می رسد را دور می اندازیم ، غافل از اینکه ممکن است آن وسیله روزی به کار ما بیاید.

ضرب المثل نه سیخ بسوزد نه کباب برای رعایت میانه روی و اعتدال در کارها بکار می رود.بسیاری از ما در بعضی از کارهای روزمره زندگی خودمان دچار افراط یا تفریط می شویم .

در زمانهای قدیم یک روستائی جل و پلاسش را برداشت و به ده همسایه رفت و مهمان دوستش شد. نه یک روز نه دو روز نه سه روز بلکه چند هفته ای آنجا ماند. یک روز زن صاحبخانه که از پذیرائی او خسته شده بود به شوهرش گفت:

ضرب المثل شتر در خواب بیند پنبه دانه رادرباره افراد خیال پرور وتن پرور بکار می برندکه همیشه درخواب ناز هزاران رویا می سازندو اکثر مواقع در حال رویا پردازی هستند و اگر چشم باز کنند دیگر تمام می شود .

در زمان شاه عباس صفوی، ماست یکی از ضروریات زندگی مردم بود. روزی شاه عباس به وزیرش می گوید: قوت مردم فقیر، ماست است و ماست بند ها نیز مرتب قیمت ماست را بالا می برند. باید حکمی بدهیم که قیمت ماست ها زیاد نشود. پس امر می کند که …

بازار در ایران نقش مهمی داشته و دارد. مراقبت از این بازارها کار سخت و مهمی بود. درست است که هر حجره و مغازه‌ای با استفاده از درهای چوبی بسته می‌شد؛ اما این درها از امنیت بالایی برخوردار نبودند.

ضرب المثل از آب گل آلود ماهی گرفتن کنایه از افرادی است که از موقعیتی خراب و آشفته سوءاستفاده می‌کنند و منفعت خود را می‌طلبند.