گرمازدگی در تابستان و راه‌‌‏های جلوگیری از آن

هر ساله افراد بسیاری در سراسر دنیا، دچار ضعف و بی‌‌‏حالی شده یا به اصطلاح غش می‌‌‏کنند. ترس، درد، اُفت فشار یا ایستادن در صف‌‌‏های طولانی در گرمای تابستان، می‌‌‏توانند باعث ضعف و بی‌‌‏هوشی شوند.

این عوامل به شکلی روی سیستم عصبی تاثیر گذاشته که باعث می‌‌‏شوند برخلاف انتظار،‌ ضربان قلب به‌‌‏جای بالا رفتن، کاهش یابد و رگ‌‌‏های خونی به جای منقبض شدن، منبسط شوند؛ درنتیجه، خون‌‌‏رسانی به مغز و فشارخون شدیدا کاهش یافته و به بی‌‌‏هوشی منجر می‌‌‏شود.

گرمای شدید هم در بروز این مشکل موثر است زیرا در این شرایط، بدن به‌‌‏سختی می‌‌‏تواند فشارخون را ثابت نگه دارد. پس

بهتر است هم‌‌‏زمان با آغاز فصل تابستان و گرم‌‌‏تر شدن هوا، از نشانه‌‌‏های گرمازدگی بیشتر آگاه شویم. درادامه، به چند توصیه مفید از نویسنده این مقاله -که متخصص فیزیولوژی است- توجه کنید :

تنظیم فشار خون

متخصصان فیزیولوژی، اعصاب و قلب، مدت‌‌‏هاست در این مورد مطالعه می‌‌‏کنند ‌‌‏که بدن چگونه هنگام برخاستن، فشار خون و هوشیاری را حفظ می‌‌‏کند… زمانی‌‌‏که از حالت خوابیده یا نشسته به حالت ایستاده تغییر وضعیت می‌‌‏دهیم،‌ فشار خون در یک لحظه به‌‌‏شدت افت می‌‌‏کند و بدن برای ثابت نگه داشتن آن، باید کاری انجام دهد. معمولا واکنش بدن، منقبض شدن رگ‌‌‏ها،‌ بالا رفتن ضربان قلب و ترشح هورمون‌‌‏های مختلف در جریان خون است.

تمام این عوامل در کنار هم باعث می‌‌‏شوند که فشار خون ثابت شود و مغز به‌‌‏اندازه کافی اکسیژن دریافت کند. این واکنش عموما بدون نقص بوده و ما می‌‌‏توانیم بدون هیچ مشکلی بایستیم.

اما عوامل بسیاری وجود دارند که این روند تنظیم‌‌‏شده را بهم می‌‌‏ریزند، و گرمای تابستان یکی از آنهاست.

درنهایت اگر فشارخون تنظیم نباشد، جریان خون مغزی افت می‌‌‏کند که به آن « هیپوپرفیوژن مغزی » می‌‌‏گویند و فارغ‌‌‏ از هر نوع محرکی که باعثِ آن بوده، دلیل اصلی ازحال رفتن و بی‌‌‏هوشی است.

نشانه‌‌‏های بی‌‌‏هوشی یا غش کردن متفاوت‌‌‏ هستند، ولی معمولا شامل این مواردند : تعریق،‌ سرگیجه، رنگ پریدگی و دردهای ناحیه شکم.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر از حال رفتن هستند؟

سربازانی که مدتی طولانی در گرما می‌‌‏ایستند و حرکت نمی‌‌‏کنند،‌ خون زیادی در رگ‌‌‏های پاهای‌‌‏شان جمع ‌‌‏شده که می‌‌‏تواند به بی‌‌‏هوشی منجر شود. اما حرکت دادن پاها و انتقال وزن بدن از یک پا به پای دیگر، به‌‌‏راحتی باعث انقباض ماهیچه‌‌‏ها شده و خون را به سمت مغز و قلب هدایت می‌‌‏کند. با این روش معمولا از افت شدید فشارخون جلوگیری خواهد شد.

بعضی مواقع تغییرات شدیدِ احساسی هم باعث بی‌‌‏هوشی می‌‌‏شوند، مثل خاله پیتی پات- یکی از شخصیت‌‌‏های داستانی در فیلم « برباد رفته »- و غش کردن‌‌‏های معروفش !

سایر محرک‌‌‏ها برای غش‌‌‏کردن، شامل این موارند : تحمل درد شدید، دیدن خون یا مشاهده مراحل عمل جراحی. هم‌‌‏چنین هر عاملی که منجر به کم شدن مایعات بدن شود، خطر ازحال‌‌‏رفتن را افزایش می‌‌‏هد؛ مثلا : کم‌‌‏آب شدن بدن،‌ اسهال یا استفاده از داروهای ادرار آور.

چه بیماری‌‌‏هایی می‌‌‏توانند احتمال غش‌‌‏کردن را افزایش دهند؟

کلیه موارد تهدیدکننده حیات، از جمله مشکلات قلبی نیز یکی از دلایل بی‌‌‏هوشی‌‌‏اند.

ضربان غیرطبیعی‌ قلب –خیلی تند یا خیلی کندـ‌ می‌‌‏تواند به بی‌‌‏هوشی منجر شود. ضربان نامنظم میزان پمپاژ خون توسط قلب را به‌‌‏شدت کاهش می‌‌‏دهد و درنتیجه فشارخون و جریان خون مغزی کاهش می‌‌‏یابد.

معمولا ریتم غیرطبیعی قلب، به‌‌‏علت مشکلات ساختاری آن ایجاد می‌‌‏شود مانند کاردیومیوپاتی یا « بیماری ماهیچه قلب »، و نیز گاهی حاصل ‌اختلالات موروثی است که با عملکرد سلول‌‌‏های قلب مرتبط هستند، که خوشبختانه این موارد بسیار نادرند.

به‌‌‏طورکلی درافراد مسن، بی‌‌‏هوشی، بیشترین دلیل مراجعه به اورژانس بوده و در بین زنان شایع‌‌‏تر است، که دلیل آن هنوز مشخص نیست.

آیا می‌‌‏توان از بی‌‌‏هوش‌‌‏شدن جلوگیری کرد؟

بعضی مواقع، بله !

چند توصیه برای جلوگیری از بی‌‌‏هوش شدن وجود دارد : به میزان کافی آب بنوشید، از قرارگیری در معرض هوای خیلی گرم خودداری کنید « شامل حمام آب داغ به مدت طولانی. » زمانی که لازم است طولانی‌‌‏مدت بایستید، وزن‌‌‏تان را از یک پا روی پای دیگر انداخته و اگر احساس رخوت یا سرگیجه داشتید پاهای‌‌‏تان را جمع کنید تا عضلات پا و باسن کشیده شوند. این کار واقعا می‌‌‏تواند مانع بی‌‌‏هوشی شود. هم‌‌‏چنین از نوشیدن الکل،‌ سریع نفس کشیدن یا عوض کردن آنی حالت قرارگیری بدن اجتناب کنید.

علت غش کردن همیشه به‌‌‏سادگی قابل‌‌‏تشخیص نیست، در نتیجه اگر دچار این حالت شدید حتما با یک متخصص مشورت کنید.

اگر اولین باری نیست که ازحال می‌‌‏روید، احتمالا پزشک شما توصیه می‌‌‏کند نمک بیشتری مصرف کرده و ‌زیاد آب بنوشید، یا از دارو برای کنترل علایم‌‌‏تان استفاده می‌‌‏کند. تمرینات ورزشی نیز اغلب پیشنهاد می‌‌‏شوند.

منبع:اپک تایمز