وقتی دمای هوا بالا می‌رود، اغلب مردم برای خنک شدن سراغ نوشیدنی‌های سرد می‌روند، با این حال برخی دیگر زیر کتری را روشن می‌کنند تا چای داغی فراهم کنند؛ اما به‌راستی در هوای گرم کدام یک بیشتر ما را خنک می‌کند؟
به گزارش لایو ساینس، چای نوشیدنی است که در کشورهایی مانند بنگلادش، هند، ژاپن و عربستان سعودی تمام طول سال مصرف می‌شود. بسیاری از مردم با نوشیدن چای داغ در روزهای گرم سرحال می‌شوند. در طب سنتی چینی هم آمده که چای‌های خاص حتی زمانی که گرم مصرف شوند، ویژگی خنک‌کنندگی دارند.
کارشناسان به لایو ساینس گفتند که نوشیدنی‌های گرم واقعا می‌توانند تاثیر خنک‌کننده بر بدن داشته باشد. به گفته پیتر مک‌ناتون، استاد فارماکولوژی در کینز کالج لندن که در زمینه تنظیم حرارت مطالعه می‌کند، نوشیدنی‌های گرم واقعا ما را خنک می‌کنند.
مک‌ناتون به لایو ساینس گفت: «شاید خیلی غیرمنطقی به نظر برسد، اما اگر هوای بیرون خیلی مرطوب نباشد، نوشیدنی داغ واقعا باعث می‌شود دمای بدن پایین بیاید.»
مک‌ناتون افزود: «بدیهی است که نوشیدنی گرم بدن را گرم‌تر می‌کند، اما انسان‌ها هم مانند همه حیوانات خونگرم دائم در حال تنظیم دمای داخلی بدنشان‌اند و نوشیدنی‌های داغ (مثل فلفل تند) گیرنده‌ای در اعصاب ما به نام تی‌آر‌پی‌وی۱(TRPV1) را فعال می‌کنند که به بدن فرمان خنک شدن می‌دهد. به این ترتیب بدن در واکنش به این فرمان، عرق می‌کند.
البته نشستن عرق روی پوست ناخوشایند است اما اگر نسیم یا بادبزن به آن اضافه کنید، آنگاه می‌بینید که حرکت هوا روی بدن هم به تبخیر عرق کمک می‌کند و هم حس گرما را کاهش می‌دهد.
مک‌ناتون تصریح کرد: «زندگی شما به عرق کردن بستگی دارد.» عرق کردن به انسان کمک می‌کند در برخی مناطق گرم و خشک که بالاترین دمای ثبت‌شده روی زمین را دارند، هم زنده بماند. البته عرق کردن در رطوبت بالا تاثیر کمتری دارد زیرا هوا از قبل پر از بخار آب است و نمی‌تواند عرق زیادی از روی پوست ما جذب کند.
بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۲، در شرایطی که این امکان وجود دارد که عرق کاملا تبخیر شود، نوشیدنی‌های گرم به طور کلی، حداقل موقتا، به خنک کردن افراد کمک می‌کنند. این پژوهش روی دوچرخه‌سوارانی انجام شد که با سرعت کافی رکاب می‌زنند و شرایط برای تبخیر عرقشان ایده‌آل بود.
در اثر معکوس، نوشیدنی‌های سرد دمای بدن را کاهش می‌دهند و سپس مغز را به کاهش تعریق تحریک می‌کنند تا دمای بدن را به حالت اولیه برگردانند.
مک ناتون گفت: «آب سرد قطعا بدن شما را سردتر می‌کند، اما در عین حال مانع تعریق می‌شود. اگر عرق می‌ریزید، نشانه خوبی است!»
عامل مهمی که باعث می‌شود نوشیدنی گرم بدن را خنک نگه دارد این است که در وهله اول به بدن آبرسانی می‌کند (هیدراته نگه داشتن) تا به‌خوبی عرق کند. در شرایط عادی، بدن می‌تواند با یک چای داغ یا یک میلک‌شیک سرد هم به‌سرعت آبرسانی شود، اما نمی‌تواند کمبود مایعات را جبران کند.
مک ناتون گفت: «مهم نیست نوشیدنی گرم، نوشیدنی سرد یا نوشیدنی با دمای اتاق کدامیک اولویت است. هرچه هست، فقط بنوشید.»
سینی بانو، محقق بالینی در دانشگاه کالج لندن، آبرسانی در افراد مسن بریتانیایی را مطالعه کرد که اغلب چای یا نوشیدنی کافئین‌دار را انتخاب می‌کنند. او به لایو‌ساینس گفت: «حتی اگر به جای آب، ۱۰ فنجان چای می‌نوشید، باز هم دارید به بدنتان آبرسانی می‌کنید.»
با توجه به اینکه با افزایش سن حس تشنگی کاهش می‌یابد، بانو پیشنهاد می‌کند افراد مسن در طول روز صرف نظر از اینکه احساس تشنگی می‌کنند یا خیر، مایعات بنوشند. افرادی که در نوشیدنی خود شکر، خامه یا نمک می‌ریزند از مزیت بیشتری هم برخوردار می‌شوند، زیرا برخی الکترولیت‌های از دست‌رفته بر اثر تعریق را جبران می‌کنند.
مت برلی، مشاور در حوزه گرمای محل کار، در مورد دمای نوشیدنی و آبرسانی بدن (هیدراتاسیون) با باورهایی نادرست‌ــ البته از جهتی دیگرــ مواجه شده است.
برلی از طریق پژوهشی در مجله ایمنی و سلامت سال ۲۰۱۷ درباره محل کار، متوجه شد که بسیاری از کارگران بیرون از خانه آب سرد را ترجیح می‌دهند اما در عین حال از آن اجتناب می‌کنند، چرا که فکر می‌کنند سرما به سیستم بدن آن‌ها شوک وارد می‌کند. به همین دلیل آب کمتری می‌نوشند و بدنشان کمتر آبرسانی می‌شود.
او همچنین خاطرنشان کرد: «آبرسانی یا هیدراته کردن بدن برای خنک نگه داشتن کارگران در هوای آزاد در روزهای بسیار گرم کافی نیست. کارگران به کارهای دیگری مانند استراحت بیشتر و طولانی‌تر و دسترسی به تهویه مناسب هم نیاز دارند.»
برلی در منطقه گرم و مرطوب استرالیا کار می‌کند. در این منطقه کارگران با عرق کردن اضافی خنک نمی‌شوند. او به مردم توصیه می‌کند هنگام مواجهه با استرس گرمایی‌ــ زمانی که بدن قادر به خلاص شدن از شر گرمای اضافی نیست‌ــ از مصرف نوشیدنی‌های گرم خودداری کنند.
در حالی که مردم ممکن است در تابستان هنگام استراحت از چای داغ لذت ببرند، افراد بسیار کمتری ترجیح می‌دهند چای را هنگام کار در خارج از منزل بنوشند.
در شرایطی که کارگران در انتخاب نوشیدنی موردعلاقه خود آزادند، کارگران مناطق گرمسیری به‌شدت مایعات خنک یا سرد را ترجیح می‌دهند.
