یکی از مهم‌ترین مراحل یک روال مراقبت از پوست درست، تمیز کردن صورت است. مهم است که ما هر روز بعدازظهر، انواع کرم‌های ضدآفتاب و آرایشی، چربی اضافه و آلودگی روز را از روی پوستمان بزداییم، و شستن صورت با شوینده، مهم‌ترین کاری است که به ما برای رسیدن به این هدف کمک می‌کند. اما آیا علاوه بر شست‌وشوی شبانه پوست، صبح‌ها صورتمان را با شوینده بشوییم یا نه؟
جواب این سوال اگرچه می‌تواند جمله کوتاهی با یک بله یا خیر باشد، اما به تفسیر بیشتری نیاز دارد. بنابراین در ادامه این مطلب پاسخ به این سوال که آیا صبح‌ها هم باید صورتمان را با شوینده بشوییم یا خیر، به‌طور مفصل خواهید خواند.
چرا شب‌ها «باید» صورتمان را بشوییم؟
دکتر الیزابت طنزی در وب‌سایت «واشینگتنین» (washingtonian) چهار دلیل برای شست‌وشوی شبانه پوست ذکر می‌کند، که در ادامه به‌طور خلاصه به آن‌ها می‌پردازیم:
پاک کردن کثیفی و آلودگی: سلول‌های مرده، چربی، باکتری، عرق و سایر آلودگی‌ها در طول روز روی سطح پوست می‌نشینند. همچنین آلودگی ذراتی که در هوا وجود دارد نیز می‌تواند برای پوست مضر باشد.
آماده‌سازی پوست برای محصولات مراقبتی شب: شب‌ها زمان بازسازی پوست است، به همین دلیل توصیه می‌شود بسیاری از ترکیبات فعال (مانند لایه‌بردار یا رتینول) را شب‌ها به پوست بزنید تا این ترکیبات بدون مزاحمت آفتاب، باد یا آرایش و … بهترین اثرگذاری را داشته باشند.
شست‌وشوی شبانه فرصتی برای درمان پوست است: انواع مختلفی از شوینده‌های صورت وجود دارند که خاصیت درمانی دارند و یک راه سریع برای بهبود شرایط نامطلوب پوست‌اند. به‌عنوان‌مثال، اگر پوست چرب و مستعد جوشی داشته باشید، با استفاده از یک شوینده حاوی بنزوئیل پراکسید یا سالیسیلیک اسید می‌توانید علاوه بر کنترل چربی، زمینه رشد باکتری‌های مولد آکنه را نیز از بین ببرید و به‌این‌ترتیب از بروز جوش‌های بعدی جلوگیری کنید.
پاک کردن آرایش چشم ضروری است: اطراف پلک‌ها و مژه‌ها غدد زیادی وجود دارد. چنانچه با آرایش چشم به رختخواب بروید ممکن است این غدد ظریف و منافذ پوست اطراف چشم مسدود و ملتهب شود که به دنبال آن چشم‌هایی قرمز، و گاه پف‌کرده خواهید داشت.
آیا علاوه بر شست‌وشوی شبانه، صبح‌ها نیز باید صورتمان را بشوییم؟
چندی پیش سلما هایک، هنرپیشه مکزیکی-آمریکایی، در مصاحبه‌ای با نشریه «جی‌کیو» در پاسخ به سوال یکی از هواداران که پرسیده بود برنامه مراقبت از پوست او چیست که در ۵۰ سالگی اینقدر فوق‌العاده است، پاسخ داد که طبق توصیه مادربزرگش صبح‌ها صورتش را نمی‌شوید.
هایک در این مصاحبه به نقل از مادربزرگش گفت که در طول شب، پوست چربی ترشح می‌کند و این چربی برای جوان‌سازی پوست مفید است. او در ادامه افزود شب‌ها به‌خوبی پوستتان را بشویید، اما صبح‌ها زحمت زیاد پوستتان را با شستن هدر ندهید.
اگر برای نشستن صورتتان در برنامه مراقبت از پوست صبحگاهی به مرجع معتبرتری نیاز دارید، شاید توصیه ناتاشا بونژو، داروساز فرانسوی، موثق‌تر باشد.
ناتاشا که به‌تازگی خط تولید محصولات مراقبت از پوست خودش را با معرفی یک سرم همه‌کاره آغاز کرده است، در گفت‌وگو با نشریه ووگ توصیه می‌کند که صبح‌ها صورتتان را با شوینده نشویید.
او می‌گوید برای محافظت از سد دفاعی پوست، شب‌ها پوستتان را به روش دو مرحله‌ای تمیز کنید و صبح‌ها فقط پوستتان را با آب بشویید، یا با تونر تمیز کنید. بونژو در ادامه می‌گوید که پوست شما هر شب، فلور طبیعی خود را بازسازی می‌کند تا از خود محافظت کند. شستن صبحگاهی پوست با شوینده، لایه نازک چربی مفیدی که نقش سد محافظتی پوست را ایفا می‌کند، از بین می‌برد و آن را در مقابل آلودگی و باکتری بی‌دفاع می‌کند.
بونژو روی شستن دومرحله‌ای پوست در روتین شب، به‌ویژه اگر در طول روز آرایش یا ضدآفتاب استفاده کرده باشید، تاکید زیادی می‌کند.
شست‌وشوی دو مرحله‌ای یک روش پاکسازی پوست صورت است که راه خود را از روش‌های مراقبت از پوست کره‌ای به دنیای غرب باز کرده است. در این روش، اول از یک پاک‌کننده آرایش مثل میسلارواتر، شیرپاک‌کن، بام یا روغن پاک‌کننده استفاده می‌شود تا اول آرایش، چربی و آلودگی‌ها پاک شوند. سپس با شستن صورت با یک شوینده ملایم، باقیمانده مواد آرایشی و ترکیبات پاک‌کننده را از روی صورت پاک می‌کنند تا هیچ آلودگی روی پوست باقی نماند. این روش در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین روش‌ها در مراقبت از پوست است که فواید بسیار زیادی برای پوست و پیشگیری از بسیاری مشکلات ازجمله جوش، لک و خشکی پوست دارد.
پوست‌های چرب و مستعد جوش نیز صبح‌ها نیاز به شوینده ندارند؟
دغدغه افرادی که پوست چرب و مستعد جوش دارند، کنترل چربی و پیشگیری از تشکیل جوش‌های جدید است. یکی از مهم‌ترین دلایلی که برای جوش زدن ذکر می‌شود، چربی اضافه پوست و مسدود شدن منافذ آن است. به همین دلیل اغلب کسانی که پوست چرب دارند، نه‌تنها صبح و شب صورت خود را با شوینده می‌شویند، بلکه اغلب اوقات این شوینده‌ها حاوی ترکیبات فعال ضدجوش و کنترل‌کننده چربی‌اند تا هرچه بیشتر به کاهش چربی پوست کمک کنند.
دکتر آنجلی ماهتو، متخصص پوست، به «لایو ساینس» می‌گوید که آکنه حاصل مجموعه‌ای از فعل‌وانفعالات پیچیده در سطوح هورمونی و غدد چربی است که شرایطی مثل جمع شدن سلول‌های مرده و میکروبیوم‌های پوست، تجمع میکروارگانیسم‌ها روی پوست و نیز عواملی مانند شیوه زندگی، استرس و رژیم غذایی، می‌توانند در پدید آمدن آن موثر باشند.
با توجه به نظر دکتر ماهتو، می‌بینیم که هرچند چربی اضافه پوست می‌تواند در ایجاد جوش موثر باشد، اما مسلما تنها دلیل آن نیست. بنابراین بد نیست کسانی که پوست چرب دارند نیز در روش پاکسازی پوستشان تجدیدنظر کنند، به‌ویژه که در اغلب مراقبت‌های پوست چرب و مستعد جوش، علاوه بر شوینده‌های خشن، ترکیبات ضدجوش دیگری چون تونر کنترل‌کننده چربی، ژل ضدجوش، ماسک زغال و محصولاتی از این دست به چشم می‌خورد. علاوه بر اینکه برخی از کسانی که با جوش دست‌وپنجه نرم می‌کنند، در یک اشتباه فاحش، مرطوب‌کننده را از برنامه مراقبت از پوست خود حذف می‌کنند.
همه این عوامل در کنار یکدیگر می‌تواند به کاهش بیش‌ازحد چربی پوست منجر شود، که نتیجه آن نه‌تنها بهبود جوش نیست، بلکه احتمالا به خاطر نبود چربی مفید برای ذخیره کردن رطوبت روی پوست، دچار کم‌آبی پوست نیز خواهند شد. در چنین شرایطی غدد چربی پوست برای اینکه این کمبود چربی (که مرطوب‌کننده طبیعی پوست محسوب می‌شود) را جبران کنند، چربی بیشتری تولید می‌کنند که باعث ایجاد برق ناخوشایندی روی پوست می‌شود. نتیجه کل این فرایند، پوستی کدر، کم‌آب، چرب‌تر و براق‌تر و دارای جوش‌های بیشتر خواهد بود.
چه باید کرد؟
اولین کاری که هر فرد مستعد جوش با پوست چرب یا هر نوع پوستی باید انجام دهد، ساده کردن روش مراقبت پوست، و استفاده از محصولات ملایم است. به یاد داشته باشید که پوست، عضو زنده‌ای است و برای اینکه به هر برنامه‌ای پاسخ مثبت یا منفی بدهد به زمان نیاز دارد.
توصیه ما به پوست‌های چرب مستعد جوش این است که از یک پاک‌کننده آرایش در مراقبت شبانگاهی پوست استفاده کنید تا آلودگی و آرایش را پاک کنید، سپس با استفاده از یک شوینده حاوی مواد فعالی مانند سالیسیلیک اسید یا بنزوئیل پروکساید، پاکسازی پوست را تکمیل کنید. برای اینکه از شوینده‌تان حداکثر استفاده را ببرید، قبل از آبکشی اجازه بدهید ۳۰ ثانیه روی پوستتان بماند.
سپس با استفاده از یک حوله تمیز خیسی پوست را بگیرید تا رطوبت کمی روی آن باقی بماند. حالا وقت استفاده از سرم‌ها و دیگر محصولات مراقبت از پوست است که با یک مرطوب‌کننده به پایان می‌رسد.
در ساده‌ترین حالت از یک مرطوب‌کننده بدون چربی استفاده کنید تا رطوبت را روی پوستتان ثابت کنید. به‌این‌ترتیب به پوستتان کمک می‌کنید که شب تا صبح خود را به شکل موثرتری بازسازی کند.
در این حالت، صبح فردا به شوینده برای شستن صورتتان نیاز ندارید. اگر همچنان احساس چربی زیادی روی پوستتان می‌کنید، از یک شوینده خیلی ملایم (حتی می‌توانید یک شوینده مخصوص پوست‌های معمولی یا خشک را برای شست‌وشوی صبحگاهی تهیه کنید) برای شستن صورتتان استفاده کنید و بلافاصله پس از آن، مرطوب‌کننده بزنید و روال مراقبت صبح را با ضدآفتاب به پایان برسانید.
